mar
02,
2015
Zbrojniki, potocznie nazywane "glonojadami ", są jednymi z najchętniej kupowanych ryb w sklepach zoologicznych. Prawie każdy posiadacz akwarium ...
Rybołowy
Charakterystyka gatunku Rybołów (Pandion haliaetus) jest okazałym ptakiem szponiastym. Największe osobniki mogą osiągać ponad 60 cm długości ciała i 170 cm rozpiętości skrzydeł. Bardzo charakterystyczne ubarwienie sprawia, że jest gatunkiem łatwym do odróżnienia od innych ptaków szponiastych. Prawie cały spód ciała jest biały, z wyjątkiem ciemnych plam w nadgarstkach, czarniawych końcówek skrzydeł oraz brunatnego pasa wzdłuż skrzydła i przepaski na szyi, która jest wyraźniejsza u samic i młodych ptaków. Brunatny wierzch ciała silnie kontrastuje z białą głową, opatrzoną ciemnymi pasami przebiegającymi na wysokości oczu. Równie charakterystyczna jest sylwetka – długie, smukłe skrzydła i ogon, wąska głowa. Podczas szybowania i krążenia rybołów załamuje część dłoniową skrzydła do tyłu i ku dołowi. Dojrzałość płciową uzyskuje między 3 a 5 rokiem życia. Przylatuje na lęgowiska w Polsce na początku kwietnia, rzadziej już pod koniec marca. Toki odbywają się na dużej wysokości. Samiec opada gwałtownie w kierunku samicy ze złożonymi skrzydłami, z reguły trzymając w szponach rybę. Ewolucjom tym towarzyszy głośne nawoływanie. W drugiej połowie kwietnia rybołowy składają 2-3 jaja (wyjątkowo 1-4). Wysiadują je obydwa ptaki z pary przez średnio 39 dni. W pierwszej fazie lęgu pokarm dla samicy i piskląt zdobywa samiec. Młode opuszczają gniazdo po 50–60 dniach (w drugiej połowie lipca), lecz przez kilka następnych tygodni są karmione przez rodziców. Rybołowy odchowują od 1 do 3 piskląt (najczęściej 2). Pod koniec sierpnia ptaki odlatują na zimowiska. Tryb życia i zachowanie Rybołów łowi ryby z lotu nurkowego. Widząc ofiarę, rybołów rzuca się do wody z powietrza i ze zwiniętymi skrzydłami nurkuje za nią. Mimo mokrych piór i dodatkowego ciężaru zdobyczy musi się poderwać do lotu. Nurkujący rybołów osiąga prędkość 30-60 km/h. Potrafi przy tym na krótko zatrzymać się nad wodą. Jest ptakiem wędrownym. Do Polski przylatuje w marcu i kwietniu. Odlatuje w okresie od września do października. Zimuje w południowej Afryce i Azji. Rybołowy występują w lasach z jeziorami, stawami rybnymi i innymi sztucznymi zbiornikami wodnymi. Ponieważ, jak wskazuje nazwa, pokarmem rybołowa są ryby, jednym z warunków występowania ptaka jest ich dostępność. Drugim kluczowym czynnikiem jest obecność odpowiedniego drzewa do założenia gniazda. Na miejsca gniazdowe rybołowy wybierają zwykle fragmenty dość starych drzewostanów, a raz wybrane miejsce lęgowe para rybołowów zajmuje przez wiele kolejnych lat. Do gniazdowania ptaki te potrzebują starych, wyniosłych drzew, przeważnie sosen, o odpowiednio ukształtowanej koronie umożliwiającej łatwy wylot z gniazda. W Polsce rybołowy rzadziej na gniazdo wybierają modrzew lub świerk. Rybołowy budują gniazdo na szczycie drzewa, którego wiek zwykle przekracza 150–160 lat, ponieważ dopiero wtedy korony (gałęzie) na szczycie sosen przybierają kształt parasolowaty, który umożliwia stabilne osadzenie gniazda na czubku. Zauważmy jednak, że wiek rębności dla sosny w zagospodarowanych lasach wynosi 80–120 lat. Z tego powodu z reguły brakuje odpowiednich miejsc lęgowych dla takich wymagających gatunków jak rybołów. Znamienne jest, że w ostatnich kilkudziesięciu latach rybołowy zaczęły gniazdować również na sztucznych konstrukcjach, np. na wieżach przeciwpożarowych w lasach i na słupach energetycznych (zarówno na używanych, jak i tych nieczynnych). Pożywienie Gatunek ten żywi się wyłącznie rybami. Rybołów to gatunek chroniony, wymieniony w Polskiej czerwonej księdze zwierząt i w Dyrektywie ptasiej jako narażony na wyginięcie. Jest zagrożony przez utratę siedlisk wskutek wyrębu starych drzew w pobliżu wód, intensyfikację turystyki wodnej oraz nielegalny odstrzał na stawach hodowlanych. W ostatnich kilku dziesięcioleciach populacja krajowa nie przekraczała 75 par. Obserwowany w latach 90. wzrost liczebności miał najwyraźniej charakter okresowy. Obecnie po drastycznym spadku liczebność populacji ocenia się na 30-35 par. Na chwilę obecną możemy obserwować parę ptaków na żywo. Stanowisko rybołowa, które mogą obserwować internauci znajduje się na terenie Nadleśnictwa Lipka w północno-zachodniej Polsce. Transmisja odbywa się dzięki współpracy Lasów Państwowych i Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Adres strony: www.lasy.gov.pl/informacje/kampanie_i_akcje/rybolow Bibliografia:
- ptaki.info/rybołów
- www.koo.org.pl
- www.medianauka.pl